1) SORU: Kentsel dönüşümden nasıl faydalanabilirim?

CEVAP: Bakanlık Lisanslı Kuruluşlarına tapu ve kimlik fotokopisi ile başvurup; bina için Deprem Risk Raporu alınarak Kentsel Dönüşüm Kanunundan yararlanılır. Deprem Risk Rapor sonucun da bina riskli ve yenilenmesi gerekir sonucu çıkar ise, Kentsel Dönüşüm Kanunu kapsamında bina yenilenebilir. Yeni yapılacak inşaat için bakanlıktan ya kredi ya da kira yardımı alınılabilir.

2) SORU: Bina risk tespiti yaptırmadan kentsel dönüşüm kanunundan faydalanabilir miyim?

CEVAP: 6306 Sayılı Kanun ve Yönetmeliklerinden yararlanabilmek için kanun hükümlerine göre risk tespit raporunun olması zorunludur. 3) SORU: Risk tespitini yaptırmak için belli bir çoğunluk olması gerekir mi? CEVAP: Bina risk tespiti yaptırmak için belli bir sayıya ihtiyaç bulunmamaktadır. Risk tespiti yaptırmak için Bir kat malikinin müracaat etmesi yeterli olmaktadır.

4) SORU: Riskli yapının tespit ve yıkım masraflarını hangi kurum karşılayacak?

CEVAP: 31.05.2012 tarih ve 28309 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun’un ikinci bölüm 3, 5, 6 ıncı maddeleri ile 15.12.2012 tarihinde 28498 sayılı resmi gazetede yayınlanan “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanunun Uygulama Yönetmeliği’ne” göre; üçüncü bölüm 6, 7 ve 8 inci maddelerinde ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca, İlgili yönetmeliğin 15 inci maddesine göre; “ Riskli alanlarda ve riskli yapılarda Kanun kapsamında öncelikle maliklerce uygulama yapılması esastır. Kanun kapsamında yapılacak bu uygulamalara ilişkin iş ve işlemlerde ilgili kurum maliklere yardımcı olmakla yükümlüdür.” denilmektedir.

5) SORU: Binaya risk tespiti yaptırmak zorunda mıyız?

CEVAP: Kanunda risk tespiti yaptırılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Ülkemizde binaların mühendislik hizmeti almadan yapıldığı, gerekli teknik yeterliliğine sahip olmadığı özellikle beton kalitesinin çok düşük olduğu ve deprem açısından risk taşıdığı belirlenmiştir. Oturduğu binanın riskli olabileceğinden şüphelenen her vatandaşın risk tespiti yaptırması uygun olacaktır.

6) SORU: Risk raporu sonucunda binanın güçlendirilesi işlemi için kredi kullanabilir miyim?

CEVAP: 21.01.2014 tarihinde ve 28889 sayılı resmi gazetede yayınlanan “6306 sayılı kanun kapsamında hak sahiplerince bankalardan kullanilacak kredilere sağlanacak faiz desteğine ilişkin karar” ile güçlendirilmesi gereken binalara yönelik güçelendirme kredisinden faydalanılabilir.

7) SORU: Riskli binanın yıktırılması süreci nasıl işleyecek?

CEVAP: Riskli bina tespitinin kesinleşmesinden sonra bu binaların yıktırılması için maliklere
60 günden az olmamak üzere süre verilecektir. Bu süre içinde riskli binaların yıktırılıp
yıktırılmadığı kontrol edilecek, yıktırılmamış ise 30 günden az olmak üzere ek süre verilecek
ve verilen bu süreler içinde maliklerce riskli yapılar yıktırılmaz ise, yıktırma işlemleri mahallî
idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından gerçekleştirilecektir.

8) SORU: Binamızın yıkılmaması için ne yapabiliriz? Haklarımız neler, itiraz
edebilir miyiz?

CEVAP: İtiraz hakkı bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda bina riskli yapı olarak tespit
edilmişse, kat malikleri bu duruma 15 gün içinde itiraz edebilir. İlgili tapu müdürlüğünce,
tapu kütüğüne işlenir, tapu müdürlüğü tarafından tebligat gönderilir. Riskli yapı tespitine karşı
tebligat tarihinden itibaren on beş gün içinde riskli yapının bulunduğu yerdeki Müdürlüğe
itiraz edilir.

9) SORU: Riskli binanın yıktırılması için maliklerce bir karar alınması gerekir
mi?

CEVAP: Riskli olarak tespit edilen ve itiraz süreci sonunda riskli olduğu kesinleşen binaların
yıktırılması Kanunun emredici hükmüdür. Yıkım konusunda maliklerce herhangi bir karar
alınmasına veya anlaşma sağlanmasına gerek yoktur.

10) SORU: Riskli binayı tahliye etmeyen malikler veya kiracılar hakkında ne
yapılabilir?

CEVAP: Riskli binanın yıktırılması için maliklere verilen süreler içerisinde riskli binayı
tahliye etmeyen malik veya kiracılar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’ne bildirilir.
Riskli yapıların tespiti, tahliyesi ve yıktırma iş ve işlemlerini engelleyenler hakkında, işlenen
fiil ve hâlin durumuna göre 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili
hükümleri uyarınca Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.

11) SORU: Riskli binanın yıkılmasından sonra malikler nasıl anlaşacak?

CEVAP: Riskli binanın yıktırılmasından sonra arsa hâline gelen taşınmazların malikleri
tarafından değerlendirilmesi esas olacak ve yapılacak uygulamalara sahip oldukları hisseleri
oranında maliklerin en az 2/3 çoğunluğu ile karar verilecektir.

12) SORU: 2/3’lik çoğunluk ile alınan karara katılmayanların hisseleri ne
olacak?

CEVAP: 2/3’lik çoğunluk ile alınacak karara katılmayanların bağımsız bölümlerine ilişkin
arsa payları, rayiç değerinden az olmamak üzere anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık
artırma usulü ile satılacak. Paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu paylar,
Bakanlığın talebi üzerine, tespit edilen rayiç bedeli de Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda
Hazine adına resen tescil edilir ve yapılan anlaşma çerçevesinde değerlendirilmek üzere
Bakanlığa tahsis edilmiş sayılır veya Bakanlıkça uygun görülenler TOKİ’ye veya İdareye
devredilir.

13) SORU: Kanunda geçen 2/3 çoğunluk maliklerin sayısının 2/3 çoğunluğu
mudur?

CEVAP: Kanunun geçen 2/3 çoğunluk, malik sayısının 2/3 çoğunluğu değil, sahip olunan
hisseler oranında maliklerin 2/3 çoğunluğudur.

14) SORU: 2/3 çoğunluk sağlanamaz ise ne yapılacak?

CEVAP: Maliklere yapılacak tebligatı takip eden 30 gün içinde en az 2/3 çoğunluk ile
anlaşma sağlanamaması halinde Bakanlık, TOKİ veya belediyeler tarafından acele
kamulaştırma yapılabilecektir.

15) SORU: Bina sahibi yıkılan binasını kendisi yapabilecek mi?

CEVAP: Binalarını ya da işyerini kendileri yapmak isteyenler binalarını yapabilecek, ayrıca
bununla ilgili Bakanlıkça kredi yardımı yapılacaktır.

16) SORU: Riskli konutu yıktıktan sonra yeni konutu kendi imkânları ile
yapmak isteyenler için kredi dışında başka kolaylıklar var mı?

CEVAP: 6306 sayılı Kanun uyarınca, yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile
uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve
intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden muaftır. Ayrıca kullandırılan krediler
sebebiyle lehe alınacak paralardan da banka ve sigorta muameleleri vergisi alınmaz.

17) SORU: Müteahhitle anlaşma nasıl olacak?

CEVAP: Malikler anlaşma yolu ile gerçekleştirecek. Kat malikleri yıkım aşamasında
müteahhitler ile anlaşma yapabilecek ve şartlarını da aralarında özel bir anlaşma ile
gerçekleştirebilecektir.

18) SORU: Kanun kapsamında yapılacak yardım ve destekler nelerdir?

CEVAP: Anlaşma ile tahliye edilen uygulama alanındaki yapıların maliklerine tahliye
tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine veya ilgili kurumca belirlenecek tarihe
kadar, mümkün olması hâlinde geçici konut veya işyeri tahsisi, mümkün olmaması hâlinde
ise, Bakanlıkça kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılabilir. Riskli alanlarda, rezerv yapı
alanlarında veya riskli binalarda yaşayan vatandaşlarımıza talepleri doğrultusunda
bankalardan kullanılacak kredilerde faiz desteği sağlanacaktır.

19) SORU: Kanun kapsamında hangi bankalardan kredi alınabilir?

CEVAP:Kanun kapsamında protokol yapılmış bankaların listesi Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde ve www.kentseldonusum.gov.tr adresinde
yayınlanmaktadır.

20) SORU: Kira veya faiz desteğinden kimler faydalanabilir?

CEVAP: Anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan binaların; malikleri,
kiracıları ve sınırlı ayni hak sahibi olarak bu binaları kullananlar Kanun kapsamında yapılacak
yardım ve desteklerden faydalanabilir.

21) SORU: Kanun kapsamında yer alan kiranın süresi ne kadardır?

CEVAP: Kira yardımı aylık olarak verilmektedir. Yardım süresi ise, 18 ay’ı geçemez. Aylık
kira bedeli, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Tüketici Fiyatları
Endeksi oranında güncellenir.

22) SORU: Hem kira yardımından Hem faiz desteğinde yararlanılabilir mi?

CEVAP: Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından aynı kişiye hem kira yardımı ve hem de faiz
desteği yapılamaz. Kira yardımından faydalananlar faiz desteğinden, faiz desteğinden
faydalananlar ise kira yardımından faydalanamaz.

23) SORU: Kiracı olanlara yardım edilecek mi?

CEVAP: Uygulama alanındaki taşınmazların maliklerine konut veya işyeri verilmesinden
sonra, arta kalan konut veya işyerlerinin bulunması halinde, belirtilen yapılarda kiracı veya
sınırlı ayni hak sahibi olarak, en az bir yıldır ikamet edenler veya işyeri işletenler ile Kanun
uyarınca taşınmazları kamulaştırılanlara bu konut veya işyerlerinden verilmek üzere sözleşme
yapılabilir.” Ayrıca, sınırlı aynî hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere aylık
kira bedelinin iki katı kadar defaten kira yardımı yapılabilir. Ayrıca kiracılar bankaların faiz
desteğinden de faydalanabilir.

25) SORU: Kiracilar hem kira hem faiz desteğinden faydalanabilir mi?

CEVAP: Kiracılara, iki katı kadar kira bedeli (taşınma parası) yada bankaların faiz
desteğinden yararlanırlar. Bakanlığın vermiş olduğu bu yardımların sadece bir tanesinden
faydalanabilirler. Hem kira bedelini hem de faiz desteğini alamazlar.

26) SORU: Kira veya faiz desteği almak için maliklerin 2/3 çoğunluk ile
anlaşması şart mıdır?

CEVAP: Kira yardımı almak veya faiz desteğinden yararlanmak için maliklerin kendi
aralarında anlaşma yapması şartı bulunmamaktadır.

27) SORU: Riskli bina üzerinde ipotek var ise bina yıktırılabilir mi ve ipoteğin
durumu ne olur?

CEVAP: Kanun’a göre, riskli binaların sicilinde bulunan aynî ve şahsî haklar ile temlik
hakkını kısıtlayan veya yasaklayan her türlü şerh (meselâ ipotek hakkı), riskli bina
yıktırıldıktan sonra hisseler üzerinde devam edecektir. Bu yüzden, üzerinde ipotek olması
riskli binanın yıktırılmasına engel teşkil etmeyecektir.

28) SORU: Riskli alan içindeki binaların ayrıca risk tespiti yapılacak mı?

CEVAP: Riskli alan ilan edilen yerlerdeki yapılar için tek tek riskli yapı tespiti yapılmasına gerek yoktur.

29) SORU: Riskli alan içerisinde kalan risksiz binaların durumu ne olacak?

Riskli alanda risksiz bina bulunması hâlinde, bu binalar uygulama dışı tutulabilecektir. Böyle bir durumda, risksiz binanın bulunduğu alan ifraz edilebilecek, ifraz imkânı yok ise maliklerin anlaşması hâlinde binanın hâlihazır durumu korunabilecektir. Ancak, uygulama bütünlüğü bakımından gerekmesi hâlinde, risksiz binalar, malikleri ile yapılacak anlaşmalar çerçevesinde yıkılabilecektir.
NOT: Afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapılar ile ilgili konularda, aşağıda belirtilen Kanun ve Yönetmeliklerle; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili olup ilgili konuların detayları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden öğrenilebilir.
31.05.2012 tarih ve 28309 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun 15.12.2014 tarih ve 28410 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Afet Riski Altındaki Alanların dönüştürülmesi Hakkında Kanun Uygulama Yönetmeliği 13.09.2012 tarih ve 28410 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı Gelir, Harcama, Kredi ve Kaynak Aktarımı Yönetmeliği